Deri kanserlerinde, kansere zemin hazırlayan kişisel faktörler, kansere yol açabilen dış etkenler ve kanser öncüsü deri lezyonları olarak 3 grup risk faktöründen bahsedilebilir. Ayrı bir sayfada bahsedilen kanser öncüsü lezyonlar için tıklayınız.

Deri Kanserinde Kişisel Faktörler:

• Açık renk deri
• Ailede deri kanseri öyküsü
• Daha önce deri kanseri geçirmiş olmak
• Günlük aktiviteler ya da iş ortamında düzenli olarak güneşe maruz kalmak: Güneş altında çalışanların dışında havayolu pilotlarında özellikle melanom için normal topluma göre cilt kanseri riski 2.2 kat artmıştır [Young C, Rushton L. Occupational cancer in Britain: Skin cancer Br J Cancer 2012;107 Suppl 1:S71-5.]
• Güneş yanığı öyküsü: Özellikle küçük yaşta geçirilen güneş yanıkları, melanom tipi deri kanseri riskini artırmaktadır.
• Derinin güneş altında hızlı bir şekilde yanması, çillenmesi, kızarması
• Mavi veya yeşil göz rengi ile Sarı ya da kızıl saç rengi
• AIDS hastası olma (bağışıklık sistemi kansere karşı savaşamadığı için tüm kanserlerde risk artar)
• Genetik bazı hastalıklar: Kseroderma pigmentosum, Gorlin sendromu gibi bazı hastalıklarda DNA onarımında genetik bozukluk olduğu için yaşam boyu birden fazla deri ve iç organ tümörü geliştirme ihtimali çok yüksektir. Bu hastaların hayat boyu güneşten tam olarak sakınması gerekmektedir. Aynı şekilde deri ve gözde hiç pigmenti bulunmayan albino insanlarda da deri kanseri riski daha yüksektir.

Derinin yapısal özellikleri, 1975’te Amerikalı dermatolog Thomas B. Fitzpatrick tarafından tanımlanan ve cildin ultraviyoleye duyarlılığına dayanan sınıflama ile ortaya konmuştur. Buna göre 6 tip deri yapısı tariflenmiştir. Güneş altında kolay yanan ama hiçbir zaman bronzlaşmayan Tip 1 ve Tip 2 deri yapısı deri kanseri geliştirmeye eğilimlidir.  Fitzpatrick skalası aynı zamanda yapılacak cerrahi müdahaleler ve ameliyatlarda derinizde iz kalma potansiyelinizi de tahmin etmemizi sağlar. Siz de aşağıdaki skaladan derinizin aşağı yukarı hangi tip benzediğini bulabilirsiniz. Ancak bununla ilgili olarak bir estetik plastik cerrahi uzmanından yardım da alabilirsiniz.

Cilt kanserine yol açabilen dış etkenlerin başlıcaları şunlardır;

Güneş ışınları, hücre içinde DNA hasarı yaratarak hücrenin kontrolsüz çoğalmasına zemin hazırlar. Güneş ışınları içerisinde 3 farklı tip ultraviyole yer alır. Bunlar UV- A, B ve C’dir. En tehlikeli olan UV-C atmosferdeki ozon tabakası tarafından emildiği için normalde tehlike yaratması beklenmez, 90 lı yıllarda ozon tabakasındaki incelme UV-C geçişinde artışı da beraberinde getirmişti. Son yıllarda ozon tabakasında kalınlığın olumlu yönde arttığı gözlendi. Ancak, UV-A ve UV-B geçişini sınırlamak için ozon sınırlı etkiye sahiptir. Şu anda piyasada bulunan güneş kremlerinin çoğunda artık UV-A ve B tiplerine karşı belirli koruma oranları yer almaktadır. Ancak bu ürünlerin gün içinde tekrarlanması önerilir.

Yüksek irtifada, karda, denizde uzun süre güneş ışığına maruz kalınacaksa bunun gündüz saat 10-15 arasında olmaması önerilmektedir. Yine şapka ve güneş gözlüğü kullanımının da özellikle UV filtreli kıyafet ve kremlerle beraber kullanımı riski azaltacaktır. Unutmayın! Uygun önlemlerle bile deri kanseri olmak ancak %86 ya varan oranlarda önlenebilir.

Kimyasal kirleticiler (arsenik, siyanür, asbest vs.), DNA hasarı yaparak hücrelerde kanserleşmeye zemin hazırlar.

Sigara kullanımı (özellikle dudak ve ağız içi kanserlerde), içerdiği birçok kanserojen nedeniyle riski önemli ölçüde artırmaktadır.

Radyoaktivite ile temas, DNA hasarına yol açarak kanser oluşumuna zemin hazırlayabilir.